Toifa

Ҳамширалик мутахассислиги бўйича  саволларга жавобларини

БАРЧА ТОИФА ТОПШИРУВЧИ ҲАМШИРАЛАРГА ОМАД!

 

1,ВБИ ни шархлаб беринг?:Вазн-Буй-Индекси.

2.Нима учун упканинг икки томонида хам нафас  олишдаги товушлар(шовкинлар)текшириш ва солиштириш мухим?   Чунки упканинг бир томонида муаммо булиб,иккинчи томонида муаммо булмаслиги мумкин.

  1. Абсцез бу ?: Чегараланган йирингли бушлик.

4.Жинсий йул оркали юкадиган касалликлар?: ОИВ  Гепатит»В» Захм, Сузак, ,Трихаманоз.ва бошкалар

  1. Хайвон тишлаган одамга курсатиладиган 1-ёрдам? Тишланган жарохат жойи ва атрофи окар сувда 20% хужалик совунида ювилади жарохат катта булса хам 3 кунгача тикиш мумкин эмас жарохат атрофи 70% спирт билан артилиб булгач зудлик билан травматология мурожат килиш ва антирабик вакцина килинади.

 

  1. Миокард инфаркти нима?Юрак мушакларининг бир кисмида уткир кон айланиш бузилиши туфайли пайдо буладиган патологик узгариш.
  2. Эсмарх жгутини тўгри куйганда кузатиладиган белгилар: ? Кон кетишни тўхтатади,пульс аникланмайди,оёк-кўллар окаради8. Вена ичига дори юбориш натижасида қандай асорат келиб чиқмайди? абсесс келиб чиқмайди.
  3. ОИВ инфекциясини қўзғатувчиси бу... РНК сақловчи вирус
  4. 10. Тиббий ходим формасига куйилган талаблар? навбатчи хамшираси хафтада 2 марта(яъни хар навбатчилигидан олдин) ва боглов хона хамшираси хар куни тиббий формасини алмаштириши лозим.

 

11.Стенокардия бу- ? Стенокардия хуружида 1-ёрдам курсатиш?

Стенокардия миокарднинг кислород билан таъмиланишининг кескин камайиши Беморни тинчлантирилиб,тил остига нитроглицирин ташланади.Кардиолог шифокор тавсиялари бажарилади.

12.Анафилактик шок ва унда 1-тез тиббий ёрдам?--- Анафилактик шок-организмга ёт оксиллар тушиши натижасида келиб чикадиган аллергик реакциядир.

( антибиотиклардан, зардоблардан, чанг ва ари чаққанда, илон чаққанда ва хакозо) Анафилактик шокнинг бирламчи белгилари

Терининг кизариши, баданларида шиш булиши баданлар кичиши кунгил айниши, юрка тез уриши, кусиши, шовкинли нафас олиши, хушдан кетиши. Анафилактик шок доридан бўлса Дори юборишини тухтатиш агар игна венада булса венада колдириш, беморни кулай холатда ёткизиш, оёкларини бироз кутарган холатда ёткизиш, тезда шифокор чакириш, шифокор келгунга кадар ШОК дори жамламасини очиб  тез ёрдам курсатиш шифокор булмаган такдира сольбутамол ингаллцияси  адреналиновая корочка  0,5 дан токи 2,0 гача  т/о, юборилади. Преднизалон 60-180 венага.Пипольфен 2,0 м/о,  бронхоспазмда Эуфилин 2,4% 10,0 в/и  Антигистамин препаратлардан супрастин 2%  1,0 тавигил  0,1% 2-4 мл ,димедрол 1% 1,0 хамда Дезинтокцикацион суюқликлар хамда диуретиклар лазекс, фурасемид килинади. Келтириб чикарилган сабаб бартараф этилади.

  1. Тери ёки шиллик каватлар, баъзан эса чукур жойлашган тўкималар ёки ички органлар бутунлигининг механик бузилиши нима деб аталади? Жарохат деб аталади.
  2. ОИВ инфекцияли ҳомиладор аёл тиббий ёрдамга муҳтож бўлганда қайси ДПМга мурожаат қилиши мумкин? Ҳоҳлаган ДПМга (касаллик ташхисига караб)

15.Нима учун дез.воситаларни ҳар хафтада алмаштириб қўллаш тавсия қилинади?

 Патоген микроорганизмларни яхшироқ йўқ қилиш учун патоген микроорганизмларда дез.воситага нисбатан қарши хусусият пайдо бўлмаслиги учун

 

16.Вирусли гепатит касалликлари этиологияси, клиникаси ва унинг турлари юкиш йуллари?--- Жавоб: Вирусли гепатитлар жигарнинг зарарланинши, моддалар алмашинувининг бузилиши турли клининк ва лабаратор узгаришлар билан кечадиган вирус табиатли юкумли касалликлар гурухидир. Турлари А, В, С.Д,Е  юкиш йуллари А ва Е тури орал майиший мулокот оркали В, С, Д турлари эса парентерал йул оркали юкади. Гепатит билан огриган беморларга рухий ва жисмоний осойишталик тавсия этилиб, пархезга каттий риоя этиш пархез 5-стол даволанишнинг энг асосий тамойилларидан бири хисобланади.Беморга ёгли, ковурилган, аччик-шур зираворли таомлар овкат рационидан чикариш талаб этилади.

17.Ўткир Респиратор Вирусли Инфекцияларга (ЎРВИ) кирадиган касалликлар?----Грипп, парагрипп, аденовирус.Юқиш йўли ҳаво томчи йули орқали.

  1. Оғир ётган беморларнинг ўрин оқликларини алмаштиришда тиббиёт ҳамширасининг тўғри харакатини аниқланг? беморни кроват четига суриб кир чойшабни узасига думалоқлаб ўраб, тозаси эса думалоқлаб ўралган ҳолда ёзилади
  2. ОИВ инфекциясининг юқиш эхтимоли жихатидан эпид. аҳамиятга эга биологик суюқликлар қон, шаҳват (сперма) қин ажратмаси,       
  3. Игна оркали жарохатланганда биринчи ёрдам? Жарохат жой хужалик совуни билан ювилади ва окар сув остида кон тухтагунча тутиб турилилади Авария журналига кайд этиб тиббий ходим 48 соат ичида ОИТС марказига ИФА га кон топшириб 28 кун АРВП кабул килади.

 

21.Антибиотикларни куллаганда келиб чикадиган 3 асорат?: Анафилактик шок, кандидамикоз, дисбактериоз.

22.Жарохатланган суяк ва бўгимлар юзасини харакатсизлантириш  нима деб аталади? Иммоблизация;
23.
.Огир беморларни парвариш килишда хамширанинг жисмоний зурикишига дучор булишида асосан кайси сохаси шикастланиши кузатилиши мумкин?---Умуртка погонасининг шикастланиши кузатилиши мумкин.

24.ОИВ инфекцияли беморларни махсус даволаш учун дорилар тавсия қилинади? антиретровирусли дорилар     

25.Нормада 1 суткада пешоб ажралиши? 4-5 мартагача.

 

  1. Пандемия –нима? Пандемия Касалликни қисқа муддатда жуда кенг миқёсда тарқалиб кетиши

27.Кислород етишмовчилиги натижасида танада пайдо бўладиган кўкариш нима деб аталади? Цианоз;
28. ТиббиётдаЧиқиндиларни неча турлари мавжуд?  5 турдаги чикинди турлари бор фармакологик, биологик, физик, химик, радиоктив, Тиббиёт муассасаларида купрок зарарли (контаминированные) ва зарарсиз (неконтаминированные)

чиқиндилар йук килинади

  1. Ошкозондан кон кетганда 1-ёрдам? Эпигастрал сохага музли халта куйилади зонд оркали совук сув билан ювиш мумкиш, кон тухтатувчи дори воситлари килинади масалан дитцинон, контрикал, викасол, аминакапроновая кислота зудлик билан хирург куриги.

30.Кечки диурезни кундузгидан кўпайиши (нектурия) қайси касалликларда кузатилади? Қандсиз диабетда кузатилади.

 

31.Ёток ярада беморни парваришлаш: ?  Некротик тўкималарни олиб ташлаш, антибактериал терапия;

  1. Дегидратация нима? Кайси ута хавфли карантин инфекцион касалликларда купрок кузатилади Организмда умумий сув хажмининг камайиши.Вабо касаллигида.
  2. Оксигенотерапия қайси касалликларида қўлланилади? Нафас йуллари ва юрак касалликларида қўлланилади.
  3. ОИВнинг онадан болага юқишини олдини олиш учун нима қилиш керак?
  4. Ҳомиладорлик ва туғруқ давригача онага АнтиРетро Вирус Препаратлари бериш
  5. Туғруқни кесарча кесиш йўли билан амалга ошириш
  6. Болани сунъий озиқлантириш ва унга АРВП бериш
  7. Эшакем нима ва унда 1-ёрдам? Терининг сургичсимон каватининг шиши окибатида келиб чикади палахса-палахса шишлар пайдо булади Натрий тиосульфат в/в килиниб, Антигистамин препаратлар килинади (супрастин ва хокоза)

 

  1. Одам неча кун ухламаганда унда руҳий ва бошқа касалликларга дучор бўлишга монелик кучаяди? 5-7 кун давомида ухламаганда.

37.Физик антисептикага киради: ?  Шикастланган жойни тампон ёрдамида дренажлаш;
38. Буйрак санчиғидаги шошилинч ёрдам? Бел соҳасига иссиқлик қилиш ва спазмолитиклар Огрик колдирувчи аналгетиклар килинади.(ношпа,баралгин)    

  1. ОИВга маслахат ва тест ўтказишнинг қандай турлари мавжуд Ихтиёрий Мажбурий  Ғайриихтиёрий         
  2. Шок нима ва 1-ёрдам? Шок бу кучли таъсуротларга нисбатан марказий асаб тизимининг кайтарган жавоб реакцияси яъни симптомлар комплексидир.

 

  1. Пулс қачон таранг бўлади? артериал босим ошганда.
    4
    2. Лабаратор текширувларга нималар киради? пешоб, қон, узи, экг
  2. 4 Операциялар муддатига караб фаркланади: ? Шошилинч, тезкор, режали;
  3. Хушдан кетганда 1-ёрдам курсатиш? Нашатир спирт хидлантирилади, юзига совук сув сепиш,тоза хаво.

45.Бемор касаллик тарихидаги (история) ҳарорат варақасида нафас сони қайси рангда кўрсатилади? Кўк рангда кўрсатилади.

 

  1. Гипертермия  нима? Тана  хароратини  ошиши;
    47
    . Кон  касаллигининг  кайси  бирида  лейкоцит  ошади? Лейкозда;
  2. Пулсни ўлчаш учун қулай бўлган артерияни кўрсатинг. билак артерияси
  3. Тиббиёт ходими куйидаги холатда ОИВ билан зарарланиши мумкин парентерал муолажалар бажараётганида жарроҳлик амалиётида беморни кўраётганида (осмотр) 50. Асфиксия нима? Жавоб: нафас олишнинг бузилиши натижасида бугилишнинг юзага келиши.

 

  1. Диареяга тугри  берилган таърифни курсатинг?Суюқ стул ( ич кетиши 3-6 маротаба)
    52. Острица кайси ичакда яшайди?Йугон ичакда

53.Организмда Йод етишмаслигидан кайси касаллик келиб чикади? Бўқоқ;
54. ОИВ юқтириб олган бемордан касаллик қайси ҳолларда юқмаслиги мумкин?

 Бемор билан битта идишдан овқат ейиш, у билан гаплашиш, қўл бериб сўрашиш.

 Қучоқлашиш, чўмилиш ҳавзалари ва ҳожатхоналардан ҳамда телефонлардан умумий фойдаланиш.

  1. Гипертоник кризисда 1-ёрдам? Бемор тинч холатда ёткизилиб зудлик билан магнезия сульфат в/в папаверин+дибазол м/о килиниб, пешоб хайдовчи диуретикларлардан лазекс ёки фурасемид килинади.

56.Дизентерия белгиси нима? Ахлатдаги қон;
57.Лямблянинг юкиш йуллари?Ифлосланган сув

  1. Анорексия бу…? иштаҳанинг пасайиши
    59. ОИВ инфекцияли шахс тиббий ёрдамга мурожаат қилганда тиббиёт ходимига ўзининг ОИВ статусини маълум қилиши шартми? Айтиши шарт.
  2. 60. Кома нима? Жавоб: Турли касалликлар ва интокцикациялар туфайли юкори асаб фаолиятининг суниши.

61.Амидоприн, азопирам намуналари нима учун қўлланилади?  қон ва ишқор қолдиғини  аниқлашда ишлатилади.

  1. 62. Лимфа тугунларининг тез катталашуви қандай касалликлардан дарак бериши мумкин?--- Ўсма касалликлари метастазадан дарак бериши мумкин.

63.Сувчечакда кандай тошмалар тошади? Везикула-пустулёз;
64. ОИВ юқтириб олган шахс ОИВни қанча вақт давомида бошқаларга юқтириши мумкин?  Бутун умри давомида       

  1. Кандидоз қандай касаллик? Жинсий аъзолар ва сийдик йўлларида учрайдиган касалликдир.

66.Маъмурий хатолар деганда нимани тушинасиз?---Давлат муассасасини бошқариш тартибини бузиш, жорий этилган тартибларга риоя қилмаслик.

67.Нафас шовқинлари ўзининг хусусиятларига кўра нечи хил бўлади?---  2 хил Везикуляр, бронхиал.

  1. Ўпкадаги газлар миқдорини хисоблаш қандай асбоб ёрдамида амалга оширилади? ---Спирометр ёрдамида.

69.ОИВ юққанлигини, бу касаллик юққандан бошлаб қанча вақт ичида аниқлаш мумкин? ОИВ юққандан сўнг 2 ҳафта ўтгандан 6 ойгача

  1. 70. Ҳамшира барча муолажаларини қўлқоп кийиб бажариши шартми? Ҳамширанинг қўлида тери бутунлиги бузилмаган бўлса мушак ораси, тери ости инеъкцияни қўлқопсиз муолажа қилиши мумкин.
  2. Саломатликка қандай омиллар таъсир этади? Ирсий омиллар, ёш, жисмоний омил, турмуш тарзи, атроф муҳит

72.Анурия нима?--- Пешоб ажралмаслиги.

  1. 7 Тюбаж кайси касалликда кулланилади? Ут йуллари касалликларида;
    74.Жорий ва мукаммал тозалашда ишлатиладиган ювувчи инвентарлар(швабра, челак) қайси тартибда зарарсизлантирилади? Ишлатилаётган дез ишчи эритмага шимдирилган ветош билан артилади ва тоза сувда чайилади қуритилади ва махсус инвенталар хонасида сақланади..
  2. Хушдан кетганда биринчи ёрдам? Беморни бошини пастрок,оёгини баландрок килиб ёткизилади,сикиб турган кийимлари ечилади,тоза хаво келишт таъминланади,нашатир спирти хидлатилади,юзига муздак сув сепилади.А/Д паст булса врач курсатмасига асосан кофеин ёки кардеомин тери остига инекция килинади.

76.Кандли диабетда кайси овкатлар ман килинади?Углеводлар;

77.Гематурия нима?--- Пешобда қон пайдо бўлиши.

  1. 78. Соғлом овқатланиш бўйича тавсиялар? Ҳаддан зиёд тўйиб кетгунча овқатланмаслик , Қатъий белгиланган вақтда овқатланиш ,Овқатланиш пайтида шошилмаслик, яхшилаб чайнаб ютиш Жуда совуқ ва қайноқ овқатларни истеъмол қилмаслик.
  2. Музли халталар нечи дақиқага қўйилади? 10-15 дақиқага кўйилади.

80.Тана хароратининг кўтарилмаслиги билан кечувчи талвасаларни айтинг? Эпилепсия ва спазмофилияда

 

  1. 8 Аритмия нима?---Юрак нормал ритмининг бузилиши.

82.Тунги ва кундузги диурезни фарқини аниқлаш учун қандай тахлилда аниқланади?--- Земницкий тахлилда аниқланади.Бунда беморга 1 сутка давомида пешобини ўлчаш учун 8 та идиш берилиб хар бир идишга соати кўрсатилади.

  1. Газ чиқариш найчасини қўллаш?--- Қорин дам бўлиши яъни метериозимда, бази операциялардан кейин қуйдагича қўйилади резинали икки тарафлама очик туртбурчаксимон бош томонида атрофи ўралган тутгичли резинкали найча беморнинг анус орқали  5-6 см тўғри ичакка  вазилин суркалиб қўйилади. 8-10 дақиқа туради бу холатни яна қайтадан қўйиш мумкин.
  2. Репродуктив саломатлик нима? эркак ва аёл саломатлиги,соғлом насл қолдириш
  3. КЕЛЛИ ёстиқчаси қачон беморга қўлланилади? Ётоқ беморларни сочларини ювишда қўлланилади.

 

86.Анемиянинг клиникаси давоси ва парвариши?--- Анемия гемоглобин ва эритроцитларнинг камайиши, қизил суяк кўмиги функциясининг пасайиши натижасида беморда бош айланиши, ранг оқлиги, лаб ва бурун атрофида  кўкариш (цианоз) тирноқлар атрофи остида оқариш, куз склерасида оқариш А/Д тушиши ва тахикардия белгилари билан кечувчи ўткир хамда сурункали касалликдир. Давоси: Сабаблари аниқланиб узоқ муддатли даволаниш яъни темир препаратлари, витамин комплекслари, тўғри овқатланиш рационига амал қилиш. (Аёлларда туғиш интервалига риоя қилиш)

87.Хамширалик жараёни бу?---Хамширалик  парваришига систематик ёндашув            ( Ёрдамга мухтож булган инсон билан биргаликда амалга ошириладиган парвариш буйича булган муаммоларни ечиш жараёнидир)

  1. 88. Узок босилиш синдромида шифокоргача 1-ёрдам курсатиш ва хамшира тактикаси? Босиб турган нарсадан озод килинади. Босиб турган жисим олиб ташланади.Эзилган майдон юкори сохасига жгут куйилади(чунки захарланган тукималар организимга таркалмаслиги учун)иммобилизация килиш,кон кетишини тухтатиш,керак булса синган булса шина куйиш.огрик колдирувчилар килинади.Купрок суюклик берилади.

89.Қизамиқда тошма нимаси билан фарқланади? Тошмани этап билан тошиши билан фарқланади.

  1. Анорексия нима? Иштахани пасайиши иштахани йўқолиши.

 

91.Рефлексларнинг қандай турлари бор?---Шартли ва шартсиз.

92.Хушида булмаган беморларни хамшира кандай овкатлантиради?--- Зонд орқали хамда парентераль.

93.Кўкрак кафасининг шикастланиши диагностикасида кандай усул кўпрок кўлланилади? Рентгенологик текширув;
94.
Жисмоний тамойилнинг 3 та  олтин қоидаси? эрталабки бадантарбия, кечки сайр, хафтада 3-5 марта фитнес

95.Фарингит бу? Халкум яллигланишидир.

 

96.Булимдаги тиббий хужжатларни саклаш тартиби ва архивлаштириш муддатлари?--- 3 йилгача булим мудирида.

97.Кабзият нима?--- Жавоб: Кабзият ич котиш билан кечади. Нажаснинг ичакдан 48 соатдан куп вакт туришига айтилади. Сабаблари: ичак касалликлари, нотугри овкатланиш, холицистит.Парвариш: Кабзият сабабларини аниклаш ва даволаш. тугри рацион овкатланиш.

98.Кандай холатларда беморни сунъий овкатлантириш лозим?--- Овкатни юта олмайдиган, хушсиз ёки овкатланишни истамайдиган рухий касалларда.

  1. Ошкозон-ичак ярасидан кон кетаётганлигини билдирувчи симптомлари, унда хамширанинг тактикаси?--- Мелена, умумий холсизлик бош айланиши“ кофе ранги”даги кусиш; бемор ранги окариши тер босиши,А/Б тушиши, ахлат ранги корайиши, Эпигастрал сохага музли халта куйилади зонд оркали совук сув билан ювиш мумкиш, кон тухтатувчи дори воситлари килинади кон кетишни тухтатиш максадида Калций хлорид 10,0 томир ичига, Дитцинон ёки викасол мушак орасига килинади. Аминакапрон кислота 100 мл томчилатиб юборилади. пульс, темпиратура А/Д улчаш, А/Д пасайганда Кордиамин 2,0 тери остига килинади. зудлик билан хирург куриги. Беморни ФГЭС га тайёрлаш

Бемор ахволи мунтазам кузатилиб борилади ва шифокор курсатмалари асосида колган муолажалар килинади.

  1. Мойли ҳуқна қилишга қачон кўрсатма бўлади? Қабзиятда даво мақсадида.

101.Криминал жарохат олган беморни кабул килишда хамширанинг тактикаси?--- Беморни кукарган, тери бутунлиги бузилган жарохатлар булса беморни келтирган кузатувчи шахс Ф.И.Ш. автотранспорт  раками ёзилиб, гувохлар иштирокида баённома тузилиб, ИИБ га хабар берилади ва шифокор курсатмасига биноан беморни  муолажалар килинади.

102.Хамширалик муолажаларида асептика ва антисептика коидаларига риоя килиш?--

---Тоза куллар сиёсати, ---Хар бир беморга алдохида шприц ва системалардан алохида ампула ва флаконлардан фойдаланиш.Хар бир бемор муолажасидан сунг юзаларни таркибида хлор сакловчи ишчи эритма билан артиш, ,---Дез воситалардан тугри фойдаланиш, шифохона ичи инфекцияси юкишига сабабчи булиб колмаслик. 103.Антисептика турлари  Механик, физик,  кимёвий, биологик, аралаш.

104.Тампонлар кандай холатларда ишлатилади?--- Кон кетишда, йирингли бушликларни дренаж килиш, йирингни суриб олиш учун ишлатилади.

  1. 10 Нафас олиш қийинлашганда кузатиладиган белгилар? Цианоз, ҳириллаш кузатилади.

 

106.Соғлом турмуш тарзи?--- нотугри овкатланмаслик яъни ўта ёгли, хайвон ички ёғ чарвиларидан тайёрланган овқатлар ва хамирлик таомлардан чекланиш 1 кунда 3-4 маротаба оз-оз тез тез таомланиш хамда кунлик рационда сабзавотли ва кукатли дукакли таомлардан купрок истимол қилиш, кунига камида 1,5-2 литргача суюклик ичиш, зарарли одатлар билан ( ичиш, чекиш, ва хакозо) шугулланмаслик. Купрок пиёда камида 25-30 минут кунига сайр қилиш, жисмоний фаолликни кучайтириш.

  1. Буйрак санчиги ва унда биринчи ёрдам?--- Бел соҳасига иссиқлик қилиш ва спазмолитиклар қўллаш Огрик колдирувчи аналгетиклар килинади

108.Товуш хусусиятларига караб текширилаётган орган холати орган чегаралари аниклаш методи нима деб аталади?---Перекуссия

109.Панкератит касаллиги этиологияси?---Ошкозон ости безининг яллигланиши бўлиб ўткир ва суринкали панкератит тафовут қилинади.Бунда бемор парҳезга риоя қилиш, гастроэнтролог шифокор тавсияларини бажариш.

  1. Инфузия нима? Жавоб: Организм учун зарур булган суюкликларни томирлар оркали юбориш жараёни.

111.Жарохатларда шифокоргача ёрдам курсатиш? Кон кетса тухтатиш, синган ёки чикканда иммобилизация килиш, нафас пуль булмаса упка+юрак реанимацияси бажариш сунний нафас+юракни ёпик массаж килиш.огриксизлантириш.

112.Парентерал овкатланиш нима?---Дори моддаларини мушак ва вена оркали юбориш.

113.Буйрак касалликларини кайси тахлиллар оркали аникланади?---Зиминцкий синамаси, умумий пешоб тахлили, мочевина креотинин тахлиллари оркали аникланади.

114.Тиббий анжомларнинг, боғлов материалларининг стерил сифатини бактериологик назорати?--- CЭС лабораториясида  стерилизациядан чикарилган бикс ичидаги тиббий анжом, боғлов материали дан  махсус бактериологик экиш усулида текширилади.

  1. 11 Вирусли гепатит “В”ни  юкиш йули?Парентерал йўл билан.

24-билет

116.Чиқиш ва синишнинг асаосий симптомлари, биринчи ёрдам?--- Аъзонинг функцияси бузилиши  Синганда суяклар гичирлаши эшитилади, 1-ёрдам шина куйилади, имоблизация килинади. Чикканда огрик шиш ва харакат чекланади  1-ёрдам шина куйилади. .( Кучли оғриқда оғриқ колдирувчи аналгетик килиш мумкин)

  1. 117. Ҳамширалик ёрдамини кўрсатишда нимага асосланиш керак? Илмга, тажрибага асосланиш керак

118.Пиелонефрит касаллиги этиологияси, клиникаси, давоси? Жавоб: Пиелонефрит буйрканинг тубуляр тизими ва интерстициал тукимасида микроблар туфайли яллигланиш буладиган касаллик. ( буйрак жомларининг яллигланиши) Келиб чикиши: Асосан стафилакокклар сурункали инфекция учогидан буйракка лимфоген ва гемотоген йуллар билан тушиб яллигланиш пайдо килади. Давоси: Пархез килиш; Антибиотиклар, Сульфаниламид препаратлар; Нистатин, леворин; суюклик ичиш тавсия этилади купрок шарбат, компотлар, суюк таомлар. Шур аччик. Нордон таомлар такикланади.

  1. Тўлиб кетган қовуқни бўшатиб бўлмаслик ва сийдик йўлига тош қисилиб қолиши нима дейилади?---Ишурия

120.Интизом хатолари нимага айтилади?--- Жорий этилган иш  тартибини бузиш, вақтида ишга келмаслик, иш вақтида ўз ўрнида бўлмаслик ва хакозо.

121.Тутканок синдроми симптомлари ва шифокоргача биринчи хамшира ёрдами?--- Мушакларда тоник-клоник калтирашлар, огиздан купик келиш тери ранги окариб кетиши Бемор лат ейишини олдини олиб унг ёнбошга ёткизиш, бош остига ёстик куйиш ёки кул билан  ушлаб туриш, тиш протезлари булса олиб куйиш. Шифокор чакирилиб курсатма билан муолажа килиниб, утадиган катта кичик тутканокларни кайд этиб бориш. . Бемор унг томонга ёнбош ёткизилиб,бемор тили оркага кетиб нафас йули тусилиб колмаслигини назорат килиш ва шифокор курсатмасига асосан диазепап ёки сибазон 0,5% 2,0 , ёки дормикум15 мг 3,0 в/и, ёки м/о инекцияси килинади. Мия шишини олдини олиш мақсадида Sol. Натрий оксибутурат 5,0 ёки 10,0 в/в килинади. Психотроп дори воситалари йук пайтда эса хеч булмаганда магннезия+новокаин м/о килиш лозим.

122.Бурундан кучли кон кетаётганда кайси ёрдам кулланилади?---Олдинги тампонада

  1. 123. 3арарланган каттик тиббий чикиндиларни йук килиш тартиби?

Қон колдиги бор шприц ва система 0,5% ишчи эритмада 10 -15 дакика зарасизлантирилиб контейнерга йигилади 3/2 кисми тулгач  муфел печда ёкилади.

124.Игна билан ёки бошқа ўткир асбоблар билан жарохат олинганида сизнинг тактикангиз?--- Жарохатланган жой дархол совун билан ювилади, жарохат юзаси оқар сувга тутиб турилади (бир неча минут ёки қон тўхтагунча) токи жарохатдан қон эркин оқиб кетгунча. Оқар сув бўлмаганда жарохатланган жой дезинфекцияловчи эритма, гел ёки қўл ювиш эритмаларида тозаланади. Катта хамширага хабар берилади авария журналига қайд этилиб, 2 соат дан 48-72 соатгача соат ичида ОИТС марказига боради. Бахоланган хавф даражасига кўра қисқа (28 кунлик) ретровирусга қарши препаратлар билан муолажалар курсини ўтказиш.

12 5.Тозаловчи хўкна ўтказишга монеликлар?  Тўғри, йўғон ва меъда ичакларидан қон оқиши ва яллиғланиши.

 

126.Беморни субъектив текширувларига нималар киради?---Бемор шикоятлари,касалликнинг ривожланиши тарихи, хаёт анамнези суралади.

127.Ятрогения нима?---Тиббиёт ходимларининг хатта-харакатлари ва муносабатларидаги нуқсонлар натижасида келиб чиқадиган беморлардаги холат.

 128.Ёток яраларни биринчи даражасида кандай узгаришлар булади?---Терида кизаришлар пайдо булади.

129.Ичак юкумли касалликларига кандай касалликлар киради?---Корин тифи, вабо, ботулизм.

  1. Олигофрения касаллиги тугрисида маълумот беринг? Олигофрения лотин тилидан таржима килинганда «Акл заифлик деган маънони билдиради.»Олигофрения касаллиги 3 боскичга булинади

1-Дебил -енгил даражаси.(иш кобилияти сакланган)

2-Имбицил -урта огир даражаси.(иштимоий мухофазага мухтож)

3.Идеотия –огир даражаси .(иштимоий мухофазага мухтож)

131.Иситма деб нимага айтилади? организмнинг физиологик ўзгаришларига мос реакцияси.

  1. Профилактик дезинфекция нима? Касалликни олдини олиш мақсадида олиб бориладиган чоралар.

133.Хамширалик ташхиси ва унинг шифокор ташхисидан фарки?Шифокор ташхиси узгармайди.Хамшира ташхиси эса беморнинг шикоятлари ва холатига караб узгаради.

134.ОИВ/ОИТС нима юкиш йулларини айтинг? ОИВ инфекцияси Лентевирус оиласига мансуб – одам иммунотанкислик вируси (ОИВ) кўзғатадиган юкумли касалик бўлиб, иккиламчи касалликлар туфайли бемор ўлимига сабаб бўладиган иммун тизимининг зарарланиши ортирилган иммунитет танкислиги синдроми (ОИТС) ривожланиши билан таърифланади.  Парентерал,вертикал, жинсий йул оркали юкади.

  1. Суюқ биологик чиқиндиларни йўқ қилиш тартиби? Махсус мухофаза кийими кийилади хужалик кулкопи,химоя очкиси, пластик фартук. Суюк биологик чикинди эхтиёткорлик билан канализацияга куйилади канализация булмаса усти ёпик чукур урага куйилади ва устидан курук хлор сепилади чикиндидан бушаган идиш 0,5% ишчи эритмага 10 дакика эарарсизлантирилади. Кулкоп ечилиб куллар ювилади ва антисептик мода билан зарарсизлантирилади.
  2. .“Тиббиёт ”сўзи қандай маънони билдиради? Тиббиёт лотинча сўздан олинган бўлиб “Парвариш қилмоқ”
  3. 137. Аралаш ички секреция безларига кайси безлар киради? Ошкозон ости бези, жинсий.

138.Ишимик инсультнинг келиб чикиш сабаби кайси? ---Бош мия кон томирларининг кисилиши.

  1. Дезенфекция ,Дезенсекция ва Дератизация нима? Юкумли касалликлар кузгатувчиларини йукотиш, Бугимоёклиларни йукотиш, Кемирувчиларни кириш.
  2. Гриппнинг инкубацион даври канча? Бир неча соатдан 1-2 кун;
  3. 141. Очик жарохатларнинг 3 асосий белгиси? Огрик, жарохатни очилиб туриши, кон окиши.

142.Махаллий йирингли касалликларга кайси касалликлар киради?---Фрункул, карбункул,

  1. 143. Мия чайкалишига хос белгилар кайсилар?--- Эс-хушни йукотиш, кунгил айниши.
  2. Валеология фани тугрисида тушунча беринг?--- Валеология фани Соглом турмиш тарзини ургатувчи фандир.Валеология бундан 14 аср олдин ёзилган,лекин Курону Каримда»Соглом турмиш»хакида биринчи булиб ёзиб колдирилган.
  3. Кон ва тўкималарда карбонат ангидрид микдорининг кўпайиши нима деб аталади?Гиперкапния;

146.Огир беморларни парвариш килишда хамширанинг жисмоний зурикишига дучор булишида асосан кайси сохаси шикастланиши кузатилиши мумкин?---Умуртка погонасининг шикастланиши.

  1. Кон кетишни узил-кесил тухтатиш усули? Жавоб: Узил-кесил тухтатиш факат стационарда врач томонидан амалга оширилади.ва хамшира ёрдам беради. Айрим холларда операция йули билан бажарилади.

148.Гипосмия бу-?---Хид билишнинг пасайиши.

148.Отитларда кайси антибиотикларни юбориш такикланади?---Гентамицин, стрептомицин, канамицин.

  1. Йирингли жарохатни NaCl эритмаси шимдирилган тампон ёрдамида дренажлаш антисептиканинг кайси тури хисобланади?Физик;

151.Касаллик бу нима?---Бу-тиббий атама булиб,организмда муайян симптомлар билан бирга кечадиган патологик узгаришларни тавсифловчи холатни англатади.

152.Жарохатларнинг 5 тури ?   Механик, физик, химик, биологик, психик 

  1. ШОК бу?Кучли таассуротларга нисбатан марказий асаб тизимининг кайтарган жавоб реакцияси
  2. 1-тип махсус химоя кийими таркибига кирувчи анжомлар сони? : 9 та Пижама.пайпок,резина этик,румол,улатга карши халат,пахтали докали маска,кузойнак,резинали кулкоп,сочик.
  3. 96% ли этиль спиртининг таъсир механизими? Бактероцид таъсирга эга.

156.Шизофрения касаллиги хакида маълумот беринг?Шизофрения  юнончадан таржима килинганда schyso –рух.phren- парчаланиш  деган маънони билдиради.шизофрения энг куп учрайдиган рухий касаллик булиб,у бир канча синдромлар билан(неврозсимон,аффектив,кататоник,галюцинатор,параноид синдромлар билан кечади. Шизофрения хасталиги асосан 20-25 ёшдан бошланиб,ирсий омилларга боглик

157.Жарохатларнинг 5 тури ?   Жавоб   Механик,физик,химик,биологик,психик                                                                       

158.Узок жгут бойлаганда келиб чикадиган асоратлар?Жавоб Оёк ва кул парези ишемик неврит.

159.Стерилизациядан олдин барча тиббий буюмлар нима максадда тозаловдан утказиш зарур?---Оксил, ёг, механик ифлосланиши, дори препаратлари колдикларини бартараф килиш максадида.

160.Вабо касаллигининг  олдини олишда асосий чора тадбирларни айтинг?Жавоб Ахолини тоза ичимлик суви билан таъминлаш,санитария  маданиятини ошириш.

161.Коллапснинг белгиси? Жавоб Тусатдан терининг окариши.

  1. Эпилепсия касаллиги тугрисида тушунча беринг? Эпилепсия сузи грекча суздан олинган булиб»тутаман»деган маънони билдиради.

Эпилепсия касаллигида ката ва киччик талвасалар тафовут килинади.Киччик талвасалар бир неча секунд давом этиб утиб кетади.Катта талвасалар 1-2-3 дакика давом этиб мушакларда тоник –клоник тортишиш,онгнинг бутунлай йуколиши,бемор огзидан купик келиши,айрим беморларда тилнинг оркага кетиб колиши билан кечадиган касаллик.Эпилепсия факатгина психиатрия ва неврология фанларининг муаммоси булмай,балким  тиббиётнинг бошка турдош сохаларнинг  хам долзарб муаммосидир.(Тугрикдан кейин,болалар инфекция хасталикларида,бош мия жарохати асорати,токсик инфекциялар,кимёвий захарланиш ва нурланиш,суринкали алкоголизим,наркомания)учрайди.

163.ВБИ ни шархлаб беринг? Жавоб:Вазн-Буй-Индекси

  1. Гурухи мос келмайдиган кон куйишда кузатиладиган эрта симптомлар? Жавоб: Истма,бел,корин,туш сохасида кучли огриклар.

165.Пульс улчашнинг нукталари каерда жойлашган? Жавоб: Брахиал-билакда, брахиал-тирсакдан, каротид-буйинда, апикал-юракда, феморал-човда, ва оёкнинг тупик сохасида.

     166.Энцефалит-бу? Бош миянинг яллиғланиши.

     167.Хамширанинг одоб ахлоқ,юриш-туриши,муомиласи нима деб   

     номланади? Деанталогия

     168.“Перкуссия нима”? Танани уриб кўриб текшириш усули.

     169.Қайси вирусли гепатитлар контакт йўли орқали юқади? Вирусли  

      гепатитлар А,Е

     170.Хамширалик жараёнининг 3-босқичини мақсади нимадан иборат?

      Беморни парваришлаш режасини тузиш.

171.Хуқналарнинг неча хил турлари бор? Тозаловчи,сифонли,дорили,мойли,озиқлантирувчи.

172.Организимда инфекция қайси йўл билан тарқалади? Ташқи, экзоки, эндоген.

173.Боғламлар тўғрисидаги фан? Дисмургия.

174.Карантин нима? Ўчоқга кириш ва чиқишни тақиқлаш.

175.Қорин бўшлиғи пардасини яллиғланиши? Перитонит.

  1. 176. Тахикардия ва Брадикардия бу?* Тахикардия Пульснинг минутига 90 мартадан кўп уриши * Брадикардия пульснинг минутига 60 мартадан кам уриши
  2. Эпидемия юнонча сўздан олинган бўлиб қандай маънони билдиради? Пандемия –нима? *“Епи”-ичида, “демос”-халқ маъносини * Пандемия Касалликни қисқа муддатда жуда кенг миқёсда тарқалиб кетиши

178.Бронхиал астма касаллиги хуружида тез тиббий ёрдам курсатиш? Жавоб Хонага тоза хаво киритиш беморни сикиб турган кийимларини ечиш, врач курсатмасига биноан в/в эуфилин, В/м димедрол, пипалфен, супрастин инекция килинади.

179.Жарохатдан кон кетишнинг кандай турлари мавжуд? Жавоб: Артерал кон кетиш,веноз кон кетиш,капилляр кон кетиш.

180.Геморогик иситма касаллигининг асосий клиник аломатларини айтиб беринг? Жавоб:Тана хароратини кутарилиши,геморрогия аломатлари

181.Боғлов столи кунига неча марта ёйилади? Боғлов столи кунига 1 марта6 соатга ёйилади ва захира бикс бўлиши керак.

182.Сийдикни солиштирма оғирлигини ўлчайдиган асбоб? Урометр.

  1. Юқумли касалликларга қарши актив иммунитет хосил қилиш? Эмлаш.

184.Вабо касаллигининг қўзғатувчиси? Вибрион(бактерияси)

185.Нафас йўлларига ёт жисмларнинг тушиб қолиши? Асперация

186.Қорин бўшлиғида кўп миқдорда эркин суюқлик йиғилиши? Ацит.

187.Қайси аъзодан кўпикли қон кетиши кузатилади? Ўпкадан қон кетишда.

188.Юракнинг ёпиқ массажида кўп учрайдиган асорат? Қовурға синиши.

  1. Бронхоспазм нима ва 1-ёрдам? Бронхоспазм бу__________________________Бемор тинчлантирилиб беморга кулай холатда ёткзилади ё уткизилади ва кисиб турган кийимлар ечилиб,нафас етишмовчилигида в/в Эуфилин+натрий хлор билан кушиб килинади.

190.Бемордан ўзи хақида ва касалликнинг келиб чиқиши тўғрисидаги сўраб олинадиган маълумотлар мажмуаси? Анамнез

191.Артериянинг тортишиб торайиб қолиши? Спазм

  1. Грелкалар беморларга неча дақиқа давомида қўйилади ? 20 дақиқа давомида қўйилади.

193.Стандарт шиналарнинг турлари? Краммер шинаси, Дитрихс шинаси,вакуумли шиналар.

194.Гипоксия нима? Организимда кислород етишмаслиги.

195.Паренхиматоз қон оқиши қандай тўхтатилади? Жаррохлик усули билан.

196.Сийдикнинг Ничепоренка синамаси бўйича пешоб қандай йиғилади?

Сийдикнинг ўрта порцияси олинади.

197.Меъдадан қон кетганда қусуқ массасини кўриниши? Кофе қуйқаси.

198.Плевра бўшлиғида хаво йиғилиши? Пневмоторкс

199.Колит қандай касаллик? Йўғон ичакнинг яллиғланиши.

200.Сийдик қопининг катетеризайиялашда кўп учрайдиган асоратлар?

Сийдик йўлига инфекция тушиши?

201.Кислородсиз мухитдагина яшайдиган микроорганизим? Анаэроб

201.Кардиоген шокда қилинадиган муолажалар? Оғриқ қолдирувчи,гармон ва хокозалар.

202.Ортирилган юрак парогларини келиб чиқиш сабаблари? Ревматизим, эндокардит, атеросклерозлар.

203.Синдром нима? Бирга қўшилган симптомлар йиғиндиси.

204.Мулоқатнинг қандай усуллари мавжуд? Вербал ва новербал мулоқатлар.

205.Крупоз зотилжам нима? Ўпкани бутун бир бўлагининг яллиғланиши.

  1. 206. Дискриминация нима? ОИТСга чалинган шахсни камситиш

 207.Профилактик дезинфекция нима? Касалликни олдини олиш мақсадида олиб бориладиган чоралар.

 208.Гемотаракс нима? Плевра бўшлиғида қон қуйилиши.

 209.Аритмия нима?       Юрак нормал ритимининг бузилиши.

210.Қоннинг умумий тахлилида нималар аниқланади? Гемоглабин, лейкоцит, ,эритроцит ЭЧТ.

 

 

ХАМШИРАЛИК ИШИГА ОИД  ҚЎШИМЧА АРАЛАШ

САВОЛ-ЖАВОБЛАРИ

  1. Коронавирус бу?-РНК сақловчи вирус

Оксидлаш хусусиятига эга бўлган антисептик восита: ?  Водород пероксид, калий перманганат;
2.УХАН хитойда пайдо бўлган коронавирус қандай номланади?--SARS-COV 2 деб номланади

3.Нерв тизимининг структура бирлиги қандай номланади?--- Нейрон

4.Кварц лампалар қандай зарарсизлантирилади? Ҳафтада 1 марта шишаси спиртда корпуси атрофи эса ишчи эритмага ботирилиб қисилган ветош билан артилади.

5.Бугунги кун хамширасига қандай мажбуриятлар юклатилган?

Беморларни парваришлаш ва касалликни олдини олиш,соғлиғини сақлаш,беморни оёққа турғазиш.

6.Ўткир томир етишмовчилигининг энг оғир шакли? Шок.

7.Бутун баданга шишлар тарқалиши? Квинке шиши

8.Жарохатнинг асорати? Жарохатга инфекция тушиши,йиринглаши.

9.Хуқналарнинг неча хил турлари бор? Тозаловчи,сифонли,дорили,мойли,озиқлантирувчи.

10.Организимда инфекция қайси йўл билан тарқалади? Ташқи,экзоки,эндоген.

11.Боғламлар тўғрисидаги фан? Дисмургия.

12.ОИВ ОИТС касалликлари қайси хужайраларни зарарлайди? Т-лимфоцитларни.

13.Қорин бўшлиғи пардасини яллиғланиши? Перитонит.

14.Мойли хукна учун қанча ёғ ишлатилади? 50-100 мл

15.Венапункция (венани тешиш) нима учун қўлланилади?

Венапункция қонга турли моддаларни юбориш ва венадан қон олиш учун қўлланилади.

16.Юқумли касалликларга қарши актив иммунитет хосил қилиш? Эмлаш.

17.Куйишнинг 2-даражасига хос бўлган симптомлар? Оғриқ,қизариш,пуфакчалар пайдо бўлиши.

18.Нафас йўлларига ёт жисмларнинг тушиб қолиши? Асперация

19.Тери ости клечеткасининг шишиб кетиши? Инфильтрат.

20.Ўт қопини олиб ташлаш? Холистоэктомия

21.Хамширалик иши бу? Ўзгарувчан шароитда мавжуд ва кейинчалик туғилиши мумкин бўлган саломатлик муоммоларини хал қилишга қаратилган тиббий парваришнинг бир қисми,махсус касбий фаолият,фан ва санъатдир.

22.Қайси аъзодан кўпикли қон кетиши кузатилади? Ўпкадан қон кетишда.

23.Юракнинг ёпиқ массажида кўп учрайдиган асорат? Қовурға синиши.

24.Бемордан ўзи хақида ва касалликнинг келиб чиқиши тўғрисидаги сўраб олинадиган маълумотлар мажмуаси? Анамнез

25.Артериянинг тортишиб торайиб қолиши? Спазм

26.Гипоксия нима? Организимда кислород етишмаслиги.

27.Иммобилизация нима? Жарохатланган жойни харакатсизлантириш.

28.Елка лат еганда қайси боғлам қўлланилади? Дезо.

29.Буйракларнинг сийдик ажратмаслиги? Анурия

30.Ишлаб турган ички организимлардан чиқадиган товушларни эштиш? Аускультация

31.Травматик шокнинг нечта оғирлик даражаси бор? 4 та

  1. 3 “Кома”деганда нимани тушинасиз? Кома эс-хушнинг чуқур сўниши,бемордан ташқий таъсирига реакцияси бўлмаслиги.

33.Хамширалик иши фанининг ахлоқий белгилари нималардан иборат?

Хамшира бемор, атроф мухит муносабати тизимини ифодалайди ва ахлоқ.

34.Плевра бўшлиғида хаво йиғилиши? Пневмоторкс

35.Крупоз зотилжам асоратлари?

Эксудатив плеврит,ўпка абсцесси.

36.Дезенфекциянинг қандай усуллари бор? Механик,физик,кимёвий,аралаш.

37.Дезинтерия қўзғатувчиси? Ичак таёқчаси.

38.Апное узоқ чўзилганда олиб бориладиган чора-тадбирлар? Трахея интубацияси ва сунъий нафас бериш.

39.Пальпасия нима? Пайпаслаб текшириш усули.

40.Биологик антисептикага қандай дори воситалари киради? Антибиотик

41.Колит қандай касаллик? Йўғон ичакнинг яллиғланиши.

42.Парентерал овқатлантириш нима? Дори моддаларини мушак ва вена томирларига юбориш.

43.Сут безларининг яллиғланиши? Мастит

44.Қон кетиш сабаблари? Қон босимининг кўтарилиши, яра касаллиги, ўпка сили,гемофилия касаллиги.

45.Сийдик қопининг катетеризайиялашда кўп учрайдиган асоратлар? Сийдик йўлига инфекция тушиши?

46.Этика сўзи қандай маънони билдиради? Юриш-туриш ва ахлоқни.

47.Эпидемия нима? Маълум бир худудда касалликнинг ёппасига тарқалиши.

48.ОИВ инфекциясини чақирувчиси? РНК сақловчи ретровируслар

49.Никтурия бу? Тунги диурезнинг ортиши.

50.Хамширалик жараёнинг мақсади биринчидан? Беморнинг парваришига бўлган эхтиёжини аниқлаш.

51.Кардиоген шокда қилинадиган муолажалар? Оғриқ қолдирувчи,гармон ва хокозалар.

52.Ортирилган юрак парогларини келиб чиқиш сабаблари? Ревматизим,эндокардит,атеросклерозлар.

53.Синдром нима? Бирга қўшилган симптомлар йиғиндиси.

54.Гемотаракс нима? Плевра бўшлиғида қон қуйилиши.

55.Аритмия нима? Юрак нормал ритимининг бузилиши.

56.Бир кунда сийдикнинг маъёридан ортиқ ажралиши? Полиурия

75.Маҳаллий йирингли яллиғланиш белгилари? Қизариш,флюктуация,оғриқ

57.Хамширанинг одоб ахлоқ,юриш-туриши,муомиласи нима деб номланади? Деанталогия

58.Тўқималар ичида чегараланган қон йиғилиши? Гематома.

59.Синиш нима? Суяк бутунлигининг бузилиши.

60.Асфикция деб нимага айтилади? Нафас олишининг йўқлиги, юза нафас олаётганлиги.

61.Рецидив нима? Касалликнинг қўзиши.

62.Қон группаси қайси усулида аниқланади? Стандарт зардоблар ва стандарт эритроцитлар билан.                     

63.Ремиссия нима? Даво натижасида касаллик белгиларининг сусайиши.

64.“Перкуссия нима”? Танани уриб кўриб текшириш усули.

65.Йўтал,иситма,кўкрак қафасидаги нохушлик,умумий холсизлик,ўпкани эштиб кўрилганда қуруқ ва нам хириллашлар эштилади.Ушбу клиник белги қайси касаллика хос? Ўткир бронхит.